In tijden van economische onzekerheid is het voor bestuurders van een vennootschap van belang om zich bewust te zijn van de mogelijke gevolgen van het door hen gevoerde beleid. Hoewel deze gevolgen zich in het geval van een besloten of naamloze vennootschap in beginsel niet privé laten gevoelen bestaan daar (zoals in het inleidende blog beschreven) enkele uitzonderingen op:

• Interne aansprakelijkheid jegens de vennootschap;

• Externe aansprakelijkheid jegens derden

• Aansprakelijkheid in geval van faillissement jegens de schuldeisers.

In dit derde deel van deze blogserie zal de externe aansprakelijkheid jegens derden worden besproken.

Externe bestuurdersaansprakelijkheid

Bestuurders sluiten aan de lopende band contracten met derden in naam van de vennootschap. Wanneer de vennootschap haar verplichtingen ter zake vervolgens niet nakomt, dan kan de wederpartij (bijvoorbeeld een klant of leverancier) de vennootschap aanspreken, bijvoorbeeld wanneer een factuur niet betaald wordt.

Als hoofregel wordt enkel de vennootschap (en niet de bestuurder) aangesproken, omdat het vermogen van de bestuurder is afgescheiden van het vermogen van de rechtspersoon. Dit kan echter anders worden indien een bestuurder namens de vennootschap verplichtingen is aangegaan, waarvan hij op dat moment wist dat de vennootschap deze niet zou kunnen nakomen, of wanneer een bestuurder er (bewust) voor zorgt dat verplichtingen niet worden nagekomen en verhaalsmogelijkheden worden gefrustreerd. Beide vormen van aansprakelijkheid vinden hun grondslag in de onrechtmatige daad.

Niet nakomen aangegane verplichtingen: Beklamel norm

Wanneer een bestuurder de vennootschap bindt aan een bepaalde overeenkomst, terwijl hij redelijkerwijs weet dat de verplichtingen uit deze overeenkomst niet kunnen worden nagekomen, kan hij privé aansprakelijk worden gehouden voor de schade. Dit volgt uit het zogenoemde “Beklamel” arrest van de Hoge Raad, waarin een bestuurder aankopen had gedaan, terwijl hij wist c.q. had moeten weten dat het bedrijf haar (betalings-)verplichtingen uit hoofde van die overeenkomst, niet kon nakomen.

Frustreren verhaalsmogelijkheden

Nog een stapje verder gaat de Hoge Raad in haar arrest “Ontvanger / Roelofsen”, waarin wordt geoordeeld dat externe bestuurdersaansprakelijkheid kan worden aangenomen wanneer een bestuurder heeft bewerkstelligd dat de vennootschap haar (betalings-) verplichtingen niet nakomt en tevens geen verhaal biedt. Hierbij moet de bestuurder dus zowel de betaling als de verhaalsmogelijkheden bewust frustreren. De bewijslast hiervan ligt op de schuldeiser en is niet gemakkelijk. Een beroep op deze vorm van externe bestuurdersaansprakelijkheid zal dus niet snel slagen.

Externe bestuurdersaansprakelijkheid voorkomen

Of een bestuurder in een bepaalde situatie aansprakelijk kan worden gehouden, is sterk afhankelijk van de omstandigheden van het geval. Wel is het voor bestuurders zaak om zich te realiseren dat zij bij aan het aangaan van verplichtingen namens de vennootschap, zich ervan dienen te vergewissen dat de vennootschap deze verplichtingen ook kan nakomen. Indien de bestuurder redelijkerwijs weet dat hij bijvoorbeeld een factuur niet zal kunnen betalen, omdat de vennootschap daar geen geld voor heeft, kan dit immers onder omstandigheden leiden tot aansprakelijkheid van die bestuurder. In tijden van economische onzekerheid is het uiteraard extra belangrijk om hiervoor te waken.

Tot slot

In dit blog is beknopt toegelicht wat de externe bestuurdersaansprakelijkheid inhoudt. In het volgende en laatste deel van deze blogserie zal de bestuurdersaansprakelijkheid in geval van faillissement worden besproken. Houd onze website daarom in de gaten!

Heeft u vragen of wilt u meer informatie over bestuurdersaansprakelijkheid? Neem dan gerust vrijblijvend contact met ons op.