Als een verzekeringsnemer een verzekering aangaat dan heeft hij een mededelingsplicht ten opzichte van de verzekeraar. Als de verzekeringsnemer daaraan niet voldoen, dan wordt er gesproken van verzwijging. Op grond van de wet (artikel 7:928 BW) geldt dan het navolgende: “De verzekeringnemer is verplicht vóór het sluiten van de overeenkomst aan de verzekeraar alle feiten mede te delen die hij kent of behoorde te kennen, en waarvan, naar hij weet of behoort te begrijpen, de beslissing van de verzekeraar of, en zo ja, op welke voorwaarden, hij de verzekering zal willen afsluiten, afhangt of kan afhangen.”Zaken die de verzekeringsnemer moet mededelen zijn bijvoorbeeld: een bepaalde medisch aandoening die de verzekerde heeft gehad, eerdere schades, eerdere afwijzingen, een strafrechtelijk verleden, etc.
Voor de omvang van de mededelingsplicht kan ook de vragenlijst relevant zijn die de verzekering hanteert. Vaak is het namelijk zo dat voor het sluiten van de verzekering de verzekeraar een vragenlijst laat invullen door de verzekerde. In dat geval kan de verzekeraar later zich niet beroepen op het feit dat vragen niet beantwoord zijn of dat feiten waarna niet gevraagd is niet medegedeeld zijn aan hem. Dat is slechts anders wanneer de verzekeraar een of meer feiten (waar niet specifiek naar gevraagd is) heeft verzwegen met daarbij de opzet de verzekeraar te misleiden. Dat laatste is echter moeilijk aan te tonen door de verzekeraar
Als een verzwijging in de hiervoor bedoelde zin ia geconstateerd, dan kan de verzekeraar de verzekering beëindigen wanneer de verzekerde heeft gehandeld met de opzet om de verzekering te misleiden of wanneer de verzekeraar de verzekering niet had gesloten indien hij bekend was geweest met de werkelijke stand van zaken. Dit betekent dus dat een verzwijging niet altijd de beëindiging van de verzekering rechtvaardigt.
Vaak komt een verzwijging echter pas aan het licht als er een beroep op de verzekering wordt gedaan. Als dan een verzwijging blijkt, dan moet de verzekeraar in beginsel uit keren wanneer de feiten die verzwegen zijn niet van belang zijn voor het risico dat zich heeft voorgedaan. Als de verzekeraar, indien hij de juiste stand van zaken had gekend, een hogere premie in rekening zou hebben gebracht of de verzekering slechts tot een lager bedrag zou hebben afgesloten, dan wordt de uitkering naar evenredigheid naar beneden bijgesteld.
Als de verzekeraar bij kennis van de ware stand van zaken de verzekering niet zou hebben gesloten met u, dan hoeft deze ook niet uit te keren. Het is echter wel aan de verzekeraar om dit te bewijzen.
Als er sprake is van een schending van de mededelingsplicht dan moet de verzekeraar wel snel handelen. Binnen twee maanden na de ontdekking moet hij dit melden bij de verzekerde en moet hij eveneens aangeven wat de gevolgen zijn. Als de verzekeraar dit niet doet, dan kan hij zich daarna niet meer beroepen op de verzwijging.
